Για την παράνομη παιδική εργασία έχουμε ακούσει πολλά. Κατά καιρούς έχουν ξεσπάσει διάφορα σκάνδαλα όπως αυτό για πασίγνωστη εταιρεία ένδυσης. Όμως η νεαρή Ναταλία Κατσού, στο νέο της θεατρικό με τίτλο «Βυθός», που παρουσιάζεται έως τις 30/5 στο Αγγέλων Βήμα (για άλλα δύο Δευτερότριτα δηλαδή, γι’ αυτό σπεύσατε), εμπνέεται από μια τερατώδη πρακτική: την στυγνή εκμετάλλευση παιδιών και εφήβων εν πλώ…
Υπό απάνθρωπες συνθήκες παιδιά-σκλάβοι στοιβάζονται σε καράβια –ένα πλωτό κάτεργο όπου γίνονται σημεία και τέρατα. Σύμφωνα με έρευνα της Κατσού «ανήλικα παιδιά, 6 και 10 ετών, ράβουν για λογαριασμό μεγάλων βιομηχανιών ενδυμάτων τα ρούχα που φοράμε. Δουλεύουν σε πλωτές εγκαταστάσεις σε διεθνή ύδατα. Πολλά από αυτά, μόλις σε ένα εξάμηνο, εξαντλούνται από τις σκληρές συνθήκες εργασίας και πεθαίνουν». Να εξηγήσω εδώ πως τα εθνικά ύδατα οριοθετούντα στα 23 χλμ. από την ακτή. Στα 24 χλμ. δηλαδή μπορούν να σε σφάξουν και να μη τους πιάσει κανείς. Εκεί ακριβώς πατούν οι σύγχρονοι δουλέμποροι των παιδιών…
Η παράσταση, που πριν λίγο καιρό ανέβηκε στο πλαίσιο του 3ου Φεστιβάλ Ελληνικού Θεατρικού Έργου που διευθύνει η Λεία Βιτάλη, θίγει το καυτό αυτό ζήτημα εμμέσως πλην σαφώς, με όχημα τις ιστορίες δύο ζευγαριών: το ένα από αυτά είναι ο σύζυγος και η δίδυμη αδερφή μιας τολμηρής φωτορεπόρτερ της οποίας τα ίχνη χάνονται μυστηριωδώς σε ένα τέτοιο πλοίο φάντασμα του διεθνούς δικαίου, στο πλαίσιο ενός σχετικού αποκαλυπτικού ρεπορτάζ στη Μεση Ανατολή. Η μυστηριώδης εξαφάνιση της δημοσιογράφου ακολουθείται από αλλοπρόσαλλες επιστολές της που αναστατώνουν τους δικούς της, ενώ ταυτόχρονα μυστικά και ψέματα βγαίνουν στην επιφάνεια.
Την ίδια στιγμή ο γενικός διευθυντής της μεγαλύτερης βιοτεχνίας ενδυμάτων, ο Κίμων, εμπιστεύεται στην καινούρια, αλλοδαπή γραμματέα του, την μυστηριώδη Μανόλια, το κλείσιμο μιας υψηλής συμφωνίας με ξένους επενδυτές. Καθώς όμως μπλέκεται μαζί της σε ένα επικίνδυνο ερωτικό παιχνίδι, θα αναδυθεί ένα απρόσμενο μυστικό που ενώνει και τους τέσσερεις αυτούς ανθρώπους –ένα μυστικό που ο Κίμωνας πίστευε πως έχει θαφτεί στον σκοτεινό βυθό. Και αίφνης, ο θύτης γίνεται θύμα. Οι ρόλοι αντιστρέφονται…
Η Ναταλία Κατσού κατάφερνει να συνδέσει ένα φαινομενικά τετριμμένο ερωτικό παιχνίδι εξουσίας μεταξύ ενός ισχυρού εργοδότη και της «ασήμαντης» γραμματέως του, με την σκληρή πραγματικότητα του σύγχρονου δουλεμπόριου, δείχνοντας με τρόπο αποκαλυπτικό πώς η βία δημουργεί βια, και πως η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο. Οι άνθρωποι δεν ξεχνούν τι πέρασαν και ο φαύλος κύκλος του μίσους μοιάζει να διαιωνίζεται αενάως.
Η σύγχρονη παιδική δουλεία, υπαινίσσεται η Κατσού, δημουργεί νέες στρατιές φανατικών αναπαράγοντας το μίσος και επιστρέφοντας το σαν μπούμερανγκ στα σπίτια (και τα γραφεία) των εφησυχασμένων Δυτικών που θεωρούσαν πως τίποτε δεν μπορεί να πλήξει την τακτοποιημένη καθημερινότητα τους και να διαπεράσει το ασφαλές, υπερσύγχρονο «κουκούλι» τους -ιδιαίτερα όσων καθορίζουν την μοίρα εξαθλιωμένων «τριτοκοσμικών» απλώς σηκώνοντας με κυνισμό το ακουστικό του τηλεφώνου τους απαιτώντας το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος χωρίς να δίνουν δεκάρα για το ανθρώπινο κόστος…
Στην πραγματικότητα ο «Βυθός» είναι ένα έργο για μια κοινωνία που έχει πιάσει πάτο… Αξίζει να αναφέρουμε πως το θεατρικό έργο κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Έργο ανοιχτό σε βαθύτερες αναγνώσεις, ο «Βυθός» της Ναταλίας Κατσού φανερώνει τις δυνατότητες της νεαρής σκηνοθέτριας, ποιήτριας και συγγραφέως, η οποία τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στο Λονδίνο. Και στο παρελθόν άλλωστε η δουλειά της έχει συζητηθεί: από την παράσταση της με θέμα την άγνωστη ζωή της Ζακυνθινής λόγιας του 19ου αιώνα Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, μέχρι την ενασχόληση της με το σύνδρομο Asperger. Αναμένουμε με ενδιαφέρον την εξέλιξή της.
ΒΥΘΟΣ
της Ναταλίας Κατσού
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Σκηνοθεσία: Ναταλία Κατσού
Σκηνικά / Κοστούμια: Μάιρα Βαζαίου
Φωτισμοί / Βίντεο: Γιάννης Κατσαρής
Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου
Διδασκαλία προφοράς: Βασίλης Κουκαλάνι
Βοηθός Σκηνοθέτη: Σοφία Γεωργιάδου
Βοηθός Σκηνογραφίας: Λευκή Δεριζιώτη
Διεύθυνση Σκηνής: Δέσποινα Βαλανά
ΠΑΙΖΟΥΝ:
Ιωάννης Αθανασόπουλος, Ελισάβετ Γιαννακού, Αργύρης Γκαγκάνης, Ιλιάνα Παζαρζή